Kahvaltı sofralarının yıldızı, ekmeğin en yakın dostu, mis gibi kokusuyla sabahları neşelendiren bir lezzet: Acuka! Kimine göre kahvaltılık sos, kimine göre ev yapımı enerji deposu... Ama aslında acuka, en doğal malzemelerin bir araya gelmesiyle sofralara sağlık ve lezzet katan geleneksel bir t

Bugün sizlerle, Makarna Lütfen! mutfağında hazırlanmış, katkısız, sağlıklı, ve tamamen gerçek gıdalardan oluşan acuka tarifi paylaşıyoruz. Bu tarifte yumurtadan gelen protein, cevizden gelen sağlıklı yağlar, lor peynirinden gelen kalsiyum ve zeytinyağının mucizevi faydaları bir arada.
Acuka, Balkan kökenli bir kelime olup “acı sos” anlamına gelir. Türk mutfağında ise genellikle kahvaltılık olarak tüketilen, salça, ceviz, baharat ve yağın birleşiminden oluşan özel bir sostur. Bazı yörelerde “Muhammara” veya “Cevizli biber ezmesi” olarak da bilinir.
Bu tarif, 5 dakikada hazır olabilen, hiçbir pişirme gerektirmeyen, tamamen doğal ve katkısız bir versiyondur.
| Malzeme | Miktar | Not |
| Haşlanmış yumurta | 4 adet | Bol protein ve doyuruculuk sağlar |
| Lor peyniri | 4 yemek kaşığı | Kremsi kıvam ve kalsiyum desteği |
| Sızma zeytinyağı | 2–3 yemek kaşığı | Antioksidan kaynağı, sağlıklı yağ |
| Hayfene Umami Baharat Karışımı | 1–1,5 çay kaşığı | Lezzet derinliği ve umami etkisi |
| Organik biber salçası | 2 yemek kaşığı | Doğal renk ve aromatik tat |
| Ceviz içi | 6 adet (tam) | Omega-3 kaynağı |
| Tuz | Bir tutam | Denge unsuru |
İpucu: Hayfene Umami Baharat Karışımı yoksa yerine az miktarda kekik + sarımsak tozu + kuru domates tozu karışımı da kullanılabilir.
Oktay Usta: “Gerçek acukanın sırrı, zeytinyağının kalitesinde ve ceviz oranındadır. Cevizi kavurmadan kullanın ki doğallığını kaybetmesin.”
Refika Birgül: “Acuka, kahvaltının kahramanı ama aynı zamanda makarna ve et sosu olarak da kullanılabilir. Lor eklemek, hem kıvamı dengeler hem proteini artırır.”
Bu iki ustanın önerilerini birleştirerek, acukayı yalnızca kahvaltıda değil; ızgara sebzelerin üzerinde, makarna sosu olarak, hatta meze tabağında bile değerlendirebilirsiniz.
Sonuç: Besin değeri yüksek, tam kahvaltılık ve bir o kadar da “ev yapımı güvenli”.
| Besin Öğesi | Miktar |
| Enerji | 160 kcal |
| Protein | 9 g |
| Yağ | 12 g |
| Karbonhidrat | 4 g |
| Lif | 1,5 g |
| Omega-3 | 0,7 g |
| Kalsiyum | 80 mg |
Bebek ek gıda dönemi için, yumurta yemeyen miniklere farklı bir protein alternatifi olabilir.
Acuka, genellikle biber salçası, ceviz, zeytinyağı, baharat ve bazen sarımsaktan oluşur. Bu tarifte ayrıca lor peyniri ve haşlanmış yumurta da bulunur; böylece protein oranı artar.
Bazı bölgelerde “Muhammara” veya “Cevizli biber ezmesi” olarak anılır. Fakat Türk usulü acuka, içeriğindeki lor ve yumurtayla onlardan ayrılır.
Kelime kökeni Balkan dillerinde “acı sos” anlamına gelir. Türk mutfağında acılı veya acısız olarak hazırlanabilir.
Anne usulü acuka, genellikle kavrulmuş ceviz, bol salça ve sarımsakla hazırlanır. Bu tarifteki versiyon ise modern, daha hafif ve protein açısından zenginleştirilmiş halidir.