SKT ve TETT Farkı Nedir? Gıdalarda Tarihleri Doğru Okuyun
“SKT” (Son Tüketim Tarihi) ve “TETT” (Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi) ibareleri söz konusu olduğunda gıda ambalajlarının üzerinde gördüğümüz bu tarih etiketleri, tüketicilerin çoğu zaman gözünden kaçsa da sağlığımız açısından son derece önemlidir. Alışveriş yaparken ya da dolabımızı düzenlerken karşımıza çıkan bu ibareler, aslında iki farklı şeyi ifade eder. Bu farkı doğru anlamak, hem gıda güvenliği hem de israfı önlemek açısından büyük önem taşır.
Gelin birlikte detaylıca inceleyelim:
Son Tüketim Tarihi (SKT) Nedir?
Son Tüketim Tarihi, ürünün bu tarihten sonra sağlık açısından tüketilmesinin sakıncalı olabileceğini ifade eder. Bu tarih geçtikten sonra gıda, mikrobiyolojik olarak bozulabilir, zararlı bakteri üreyebilir veya duyusal özelliklerini kaybedebilir. SKT özellikle hassas, bozulabilir gıdalar için kullanılır.
SKT Yazılan Gıdalara Örnekler:
- Süt ve süt ürünleri
- Et, tavuk, balık
- Yumurtalar
- Hazır yemekler
- Pastörize meyve suları, şarküteri ürünleri
Bu ürünler son tüketim tarihinden sonra kesinlikle tüketilmemelidir.
Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi (TETT) Nedir?
TETT, ürünün en iyi kalitede tüketilebileceği son günü ifade eder. Bu tarihten sonra ürün sağlık açısından risk oluşturmaz, ancak lezzet, koku veya doku açısından değişiklikler olabilir.
TETT Yazılan Gıdalara Örnekler:
- Un, makarna, bakliyat
- Bisküvi, çikolata, kahvaltılık gevrekler
- Baharatlar, tuz, şeker
- Salça, reçel, konserve ürünler
- Bitkisel yağlar ve bazı içecekler
TETT geçmiş ürünler uygun koşullarda saklanmışsa genellikle kısa süreliğine güvenle tüketilebilir. Ancak duyusal kontrol mutlaka yapılmalıdır.
SKT ve TETT Arasındaki Temel Farklar
| Özellik | SKT (Son Tüketim Tarihi) | TETT (Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi) |
| Anlamı | Sağlık açısından tüketilebilecek son gündür | Ürünün en iyi kalitede tüketileceği son gündür |
| Tarih geçtikten sonra | Tüketmek tehlikelidir, kesinlikle önerilmez | Genelde sağlık açısından sorun olmaz |
| Ürün tipi | Bozulabilir, taze gıdalar | Kuru, dayanıklı veya ambalajlı gıdalar |
| Tüketim sonrası risk | Mikrobiyolojik bozulma, sağlık riski | Kalite kaybı (tat, koku, doku) |
| Örnekler | Süt, et, balık, yumurta | Makarna, un, bakliyat, çikolata, konserve |
Raf Ömrü Geçtikten Sonra Hangisi Tüketilir, Hangisi Edilmez?
- SKT geçmiş gıdalar: Kesinlikle tüketilmemelidir.
- TETT geçmiş gıdalar: Uygun koşullarda saklandıysa kısa bir süre daha tüketilebilir. Ama bozulma belirtileri varsa çöpe atılmalıdır.
Gıdaları Doğru Saklama Yöntemleri
SKT ve TETT tarihlerini doğru okumak kadar, gıdaları doğru saklamak da ürünlerin ömrünü uzatır, israfı azaltır ve sağlığı korur. İşte bazı pratik yöntemler:
1. Soğuk Zinciri Korumak
Et, süt, yumurta, taze sebze ve hazır yemek gibi SKT’li ürünleri alışverişin en sonunda alın ve eve gelir gelmez buzdolabına yerleştirin. 4 °C altındaki sıcaklık, bakteri üremesini yavaşlatır.
2. Kuru Gıdaları Serin ve Karanlıkta Saklamak
Un, makarna, bakliyat, baharat gibi TETT’li ürünleri güneş görmeyen, nemsiz dolaplarda muhafaza edin. Cam kavanozlar hem dayanıklılık sağlar hem de böceklenmeyi önler.
3. Açılan Ürünlerde Süreyi Kısaltın
Ambalajı açılmış bir ürün artık raf ömrünü kısaltır. Örneğin açılmış makarna ya da un, hava almayacak şekilde saklanmalıdır.
4. Artan Yemekleri Doğru Saklayın
Pişmiş yemekleri oda sıcaklığında uzun süre bekletmek bozulmaya davetiye çıkarır. Yemekleri en geç 2 saat içinde soğutup kapaklı cam kaplarda buzdolabına kaldırın. Etli yemekleri 3-4 gün, sebze yemeklerini en fazla 1 hafta içinde tüketin.
5. Etiketleme Yapın
Kavanozlara ya da kaplara ürünün açıldığı veya piştiği tarihi yazın. Böylece hangi ürünü ne kadar süredir sakladığınızı kolayca takip edebilirsiniz.
Tarih Etiketlerini Okumak Neden Önemli?
SKT veya TETT tarihleri ambalajlarda küçük yazılarla yer alabilir. Alışveriş sırasında mutlaka kontrol edin, özellikle indirime girmiş ürünlerde tarihleri dikkatlice inceleyin. Saklama düzeninizi de bu tarihleri kolayca görebileceğiniz şekilde yaparsanız ürünleri zamanında tüketmeniz kolaylaşır.
SKT ve TETT farkını bilmek, gıdaları doğru saklama yöntemlerini uygulamakla birleşince hem sağlıklı beslenme hem de gıda israfını azaltma açısından büyük bir fark yaratır. Bozulabilir gıdalarda SKT tarihine mutlaka dikkat edin, dayanıklı gıdalarda ise TETT tarihinden sonra da kontrollü şekilde tüketebileceğinizi unutmayın. Gıdalarınızı uygun koşullarda saklayarak hem bütçenizi koruyun hem sofralarınızın güvenliğini artırın.
Sıkça Sorulan Sorular
Son tüketim tarihi nasıl okunur?
Genellikle Gün.Ay.Yıl formatındadır. Örneğin 15.03.2026 tarihi, ürünün bu tarihe kadar güvenle tüketilebileceğini gösterir.
Tavsiye edilen tüketim tarihi geçerse ne olur?
TETT tarihi geçince ürün sağlık açısından risk oluşturmaz ama kalite kaybı olabilir. Koku, tat ve görünüm kontrolü yaparak karar verin.
TETT geçen ürün kullanılır mı?
Evet, uygun saklama koşullarındaysa genellikle kullanılabilir. Ancak küf, koku veya bozulma varsa tüketmeyin.
SKT ve TETT farkı nedir?
SKT, sağlık açısından son tüketim tarihidir; TETT ise kaliteyle ilgilidir. SKT geçtikten sonra tüketmek risklidir, TETT geçtikten sonra çoğu zaman güvenlidir.