Kansersavar 13 Sağlıklı Gıda

Güzel dostlar,

 

"Kanser çağımızın vebası" saptamasının bile artı - ne yazık ki - klişe olduğu bir zamanda yaşarken kanserden mümkün olduğunca uzak ve sağlıklı bir yaşam için sağlık otoritelerinin işaret ettiği 4 noktayı sizinle paylaşmak istiyorum bir Fonksiyonel Tıp Koçluğu öğrencisi olarak:

 

1- Stres yönetimi

2- Uyku hijyeni

3- Sağlıklı beslenme

4- Uygun egzersiz programı

 

Bir gıdacı olarak bu listenin hep sağlıklı beslenme ile başladığını ama şahsi olarak hepimizin göz ardı ettiğimiz stres yönetimine ve uyku kalitesine/hijyenine dikkat çekmek için en başa koyduğumu bilmenizi isterim. Esasında maddelerin arasında bir önem sırası yok, ama bu gibi tavsiyelerde hep beslenme en başa yazıldığından hem dikkat çekmek istedim hem de bu konu üzerinde biraz düşünmenizi. Çünkü hiç birimiz dert üstü murat üstü bir hayat sürmüyoruz. Sabah işe ve okula geç kalma telaşı ya da hatta parmağınızın kağıt tarafından kesilmesi gibi bir ufak pürüzü de çok çok sevdiğiniz birisinin hastalanması ya da vefat etmesi gibi çok trajik bir kaybı da sağlıkçılar farklı stres seviyeleri olduğunu ama bunların hepsinin stres olduğunu söylüyorlar ve iletiyorlar: Stresinizi yönetin. 

 

"Ne yiyeceğimizi şaşırdık" cümlesini de çok sık kullanmaya başladığımız, tabiat anadan ve sağlıklı işleme yöntemlerinden uzaklaşarak gıdalarla olan doğal bağımızı kopartan bir gıda sisteminde çok hızlı ve tehlikeli bir şekilde ilerlediğimiz için hayatımızdaki "Gıda Stresini" azaltmaya yönelik bir marka kurmuş ve 10 senedir de devam ettiren bir gıda mühendisi anne olarak tüm bu maddeleri tek tek ele almayı zamana bırakıp kanser savar yani kanser olma riskini azaltacağı bilimsel çalışmalarla kanıtlanmış 13 gıda üzerine notlarımı sizinle paylaşmak istiyorum naçizane.

 

1- Brokoli: Tümör hücrelerinin ölümünde ve tümör boyutlarının küçülmesinde etkisi olduğu hayvan testlerin ile kanıtlanmış olan sülforafan bileşiğinden zengin kükürtlü sebzelerin başında brokoli geldiği için listeye ilk sırada. Her hafta beslenmenize katmanızı tavsiye edilen diğer kükürtlü sebzeler ise şunlar: Lahana (kırmızı, beyaz, çin), karnabahar, pazı (bu ilk 4 sebze benim de haftalık yemek listemize çok yazdığım güzeller), brüksel lahanası, turp çeşitleri, şalgam, hardal yeşillikleri, su teresi (bu bitkinin antioksidant kapasitesi de çok çok yüksek), yabani havuç

 

2- Havuç: Hem klasik turuncusu hem de antosiyonin seviyesi çok yüksek mor havuç da dahil olmak üzere özellikle prostat, akciğer ve mide kanseri riskini azalttığı üzerine çalışmalar bulunan havuca itibar iadesi yapma zamanı geldi diye düşünüyorum. Bir dönem zayıflama diyetlerinde  şekerli bir lezzeti olduğu için aman abartmayın denilen havuç artık baş tacı. Zaten çok dayanıklı, pratik, yanınızda kolayca taşıyabildiğiniz, hem pişmişi hem çiğ hali güzel tam bir joker sebze.

 

3- Bakliyatlar: Fasülyeler ayrı mercimekler ayrı güzel çünkü bolca lif içeriyorlar ve ayrıca bitkisel protein kaynağılar. Bilin bakalım bu güzel sebeplerden biz makarnasını yapmış olabilir miyiz:) Her hafta mutlaka 2 defa bakliyat - eğer mümkünse birazcık et ile birlikte

 

4- Kırmızı meyveler: Ülkemizde çilek ve böğürtlen ile en çok bildiğimiz nispeten saklaması zor ve mevsimleri kısa olduğu için beslenmemize kısıtlı olarak ekleyebildiğimiz kırmızı meyveler hayvanlarla yapılan kanserli hücre azaltma testlerinde güzel sonuçlar vermişler. Özellikle dondurarak kurutma bu hassas güzellerin besin değerlerini kaybetmeden klasik ömürlerine göre çok çok çok daha fazla saklanmalarını sağladığı için son derece kıymetli. Bu sebeple biz de sayfalarımızda yer verdik zaten.

 

5- Tarçın ama kumarinsiz: Bu kumarinsiz tarçın konusunu esasında 10 sene önce ilk ben yazdım ve o zaman ülkede böyle bir bilinç yoktu. Şimdi şükür kumarinsiz Srilanka ya da Seylon olarak nitelendirilen tarçından ülkemizde hem de organik olarak bulunuyor ve bizim de sitemizde ilk günden beri yer alan nadide baharatlarımızdan biri. Bir çoğunuzun bildiği gibi tarçın hem kan şekerini düzenleyen hem de hayvan deneylerinde kanser karşıtı olduğu ortaya çıkan bileşikler içeren bir nimet. Sadece Çin tarçınında kumarin denilen ve özellikle çocuklar çok tükettiği zaman birikerek sağlığı bozabilecek bir madde içeriyor. Bu yüzden tarçın tüketirken lütfen Çin olmadığına emin olun hele çocuklarınız için.

 

6- Kuruyemişler: Tam bir kuruyemiş zengini iken ülkemiz bu madde de beni çok sevindirdi. Ceviz ve Brezilya cevizi Amerika'da daha fazla olduğu için üzerine daha fazla çalışma yapmışlar ama ileride eminim Türk bilim insanları da fındık, badem, Antep fıstığı ile ilgili benzer çalışmalar yapacaklar ve bizi aydınlatacaklar. Yağ içerikleri yüksek olduğu için kontrollü tüketilmesi gerektiklerini de unutmadan eklemeliyim. Ah bir de tuza ve baharata bulanmış olanları pek tercih etmeyin tabi.

 

7- Sızma zeytinyağı: Bunu senelerdir anlatıyorum eski bir zeytinyağcı olarak. Lütfen riveria gibi karışım, eski ve kötü malların elden çıkarılması için "icat edilmiş" hallerini değil sızmasını tercih edin her zaman.

 

8- Zerdeçal: Kanser, iltihaplanma ve oksidasyon karşıtı etki gösterdiği hayvan deneylerinde ispatlanan kurkumin bileşiğini bolca içeren zerdeçal biliyorsunuz zaten son senelerde sağlıkçılarımızın da sık sık bahsettiği bir yardımcı besin. Özellikle kükürtlü sebzelerle birlikte zencefil ve karabiber ilavesi ile etkisinin arttığına dair bilgiler bulunmakta. 

 

9- Turunçgiller: Daha çok C vitaminini bolca içerdiğini bildiğimiz turunçgillerin burada da karşımıza çıkması ne güzel değil mi? Bu güzel meyvelerin taze ve evde vb sıkılmış bile olsa sularını değil kendilerini kontrollü bir şekilde beslenmemize eklememiz tavsiyeler arasında.

 

10- Keten tohumu: 90'larda pek ünlü olan keten tohumuna çok alıştık değil mi? Bu güzelliğin kanser savıcı etkisi dışında bolca lif içermesi sebebiyle günde 10 gram kadar beslenmenize dahil etmeniz tavsiye ediliyor. Vücudumuz parçalamakta zorlanacağı için esasında bir karabiber değirmenine koyarak yoğurt, salata, smootie gibi gıdalarımıza o anda parçalayarak eklemek daha akıllıca. Öğütülmüş, çekilmiş keten tohumu aynı karabiber gibi rahiyasını kaybediyor ama daha önemlisi okside oluyor. Buna dikkat.

 

11- Domates: Güzelim domates burada da karşımıza çıkınca sevinenler kimler? Bence Türk halkının sağlığını lezzetle koruyan en önemli sebzelerden (ya da artık meyve de diyorlar:) biri domates. Çiğ hali ayrı güzel, pişince artan antioksidant likopen içeriği ile ayrı güzel. Mevsiminde tazesi, kışın ise sosu-temiz ketçabı ve salçası baştacımız olsun.

 

12- Sarımsak: Bu da benim "gurme" eşimin bir numarası. Tamam çok kokuyor ama kanser savar alisin içeren bu "koku şampiyonu"na lütfen şanslar verelim.

 

Umarım bu liste ile size hem bilgi hem de fikirler verebilmişimdir. Ailenizin gıda mühendisi olarak her türlü sorunuzu yanıtlamaya hazırım, lütfen bize yazın.

 

Sevgi ve muhabbetle,

 

Tuğba Bayburtluoğlu

Gıda Müh., Yazar